Het merendeel van de herkomstlanden heeft geen principiële bezwaren tegen gedwongen terugkeer en werkt daar aan mee. Met voor terugkeer relevante landen Algerije, Guinee (Conakry) en Sierra Leone is de samenwerking het afgelopen jaar voorzichtig verbeterd. Dit heeft geleid tot een toename van de afgifte van vervangende reisdocumenten. Een aantal landen weigert, uit interne beleidsoverwegingen, mee te werken aan gedwongen terugkeer. Daarnaast is er een aantal landen dat veel voorwaarden en vragen opwerpt, of juist niet reageert op verzoeken tot terugname van eigen onderdanen, zodat er feitelijk gesproken kan worden van tegenwerking. Het is moeilijk om een representatief beeld te geven over een langere periode. Bij veel landen kent medewerking een wisselend beeld: perioden van relatief voldoende medewerking worden afgewisseld door perioden met minder medewerking.
De samenwerking op gedwongen terugkeer met voor Nederland relevante landen verloopt thans onvoldoende met Egypte, Ethiopië, Irak inclusief de KAR, Iran en Somalië inclusief Somaliland. Parallelle inzet van de Europese Unie ten aanzien van deze landen wordt ondersteund en bevorderd door de lidstaten, waaronder Nederland.
Voor alle relevante landen geldt dat door het ministerie van Justitie en Veiligheid (inclusief de Dienst Terugkeer en Vertrek) en het ministerie van Buitenlandse Zaken (inclusief de ambassades) de afgelopen jaren inspanningen zijn verricht om de relaties te versterken met de diplomatieke vertegenwoordigingen in Nederland en met de autoriteiten ter plaatse.
Naar Marokko vonden dit jaar diverse hoog-ambtelijke bezoeken plaats vanuit het ministerie van JenV (inclusief de DT&V) en het ministerie van Buitenlandse Zaken en in oktober heeft de toenmalige minister van Veiligheid en Justitie Marokko bezocht. In brede zin is er sprake van een goede bilaterale samenwerking met Marokko en recent zijn de eerste stappen gezet naar verbetering in de samenwerking op het gebied van migratie en terugkeer.
Gedurende de eerste helft van dit jaar hervatten de DT&V en de Nederlandse ambassade de gesprekken over terugkeer met de Koerdische Autonome Regio binnen Irak. Met Somaliland binnen Somalië zijn gesprekken gevoerd door de Nederlandse ambassade en de DT&V. Gesprekken met Somalië en Ethiopië vinden met name plaats in EU-verband. Met Egypte startten de voormalig Speciaal Gezant Migratie Van Ojik en de DT&V in april 2016 een bilaterale dialoog over migratie, inclusief terugkeer. De DT&V is voorts secretaris van de EU-terugkeerprogramma’s EURINT en ERIN waarin de lidstaten, Frontex en de Europese Commissie samenwerken met herkomstlanden, onder meer door het organiseren van ondersteuning bij terugkeer en herintegratie.
Kamerstuk 34775-VI nr. 17 vraag 73, 24.11.17
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34775-VI-17.html