Strafbaarstelling illegaal verblijf

Is illegaal verblijf strafbaar?

Deze regering-Rutte wilde in 2011 illegaal verblijf strafbaar maken. Dit wetsvoorstel is ingetrokken. Daarom is illegaal verblijf nu niet strafbaar. Maar als een ongedocumenteerde migrant met een ongewenstverklaring of een inreisverbod in Nederland blijft, is hij of zij wel strafbaar.

Als iemand zonder verblijfsvergunning in Nederland verblijft betekent dat wel dat hij:

  • geen recht heeft op onderdak en sociale zekerheid.
  • elk moment in vreemdelingendetentie opgesloten kan worden 'ter fine van uitzetting'.
  • een terugkeerbesluit en inreisverbod kan krijgen.

Voor abonnees:

strafbaarstelling:

moties en petities tegen strafbaarstelling
jurisprudentie strafbaarstelling
literatuur strafbaarstelling

Terugkeerbesluit

Een terugkeerbesluit wordt gegeven aan migranten die illegaal in Nederland verblijven. Volgens de Terugkeerrichtlijn moet Nederland hen eerst de kans geven vrijwillig te vertrekken. In sommige gevallen kan een 0-dagen termijn gegeven worden, als de betrokkene al langer de kans had om te vertrekken.

Voor abonnees

terugkeerbesluit:

wanneer?
termijnen terugkeerbesluit
asiel en terugkeerbesluit

Inreisverbod

Een inreisverbod wordt gegeven als de termijn van het terugkeerbesluit verstreken is, en de betrokkene nog niet is vertrokken. Bij een terugkeerbesluit met een 0-dagentermijn kan het inreisverbod ook direkt worden uitgereikt. Er bestaan 'lichte' inreisverboden (van 2 jaar) en 'zware' inreisverboden (van 5 of 10 jaar). Een 'zwaar' inreisverbod wordt gegeven aan ongedocumenteerde migranten die een strafblad hebben.

  • Verblijf van iemand met een inreisverbod is strafbaar, de boete is maximaal € 3.900,- of 6 maanden vervangende hechtenis.  In de praktijk wordt vaak 2 maanden hechtenis uitgesproken.
  • Met een inreisverbod is het onmogelijk te legaliseren, tenzij het een 'licht' inreisverbod (van 2 jaar) is, dan moet een asielverzoek wel in behandeling genomen worden.
  • Het inreisverbod wordt opgeheven door verblijf buiten Nederland van 2 jaar of langer, afhankelijk van de duur van het inreisverbod.

Voor abonnees:

inreisverbod

literatuur inreisverbod
wanneer?
individuele afweging
gevolgen inreisverbod

Ongewenstverklaard

Iemand die geen verblijfsvergunning heeft en een strafblad heeft, kan soms ook ‘ongewenstverklaard’ worden. De gevolgen van ongewenstverklaring zijn:

  • Verblijf in Nederland met ongewenstverklaring is een misdrijf. Daarop staat een gevangenisstraf van maximaal 6 maanden of een boete van maximaal € 7.600,-. Dat komt bovenop eventuele vreemdelingendetentie.
  • Iemand met een ongewenstverklaring kan niet legaal worden. Elke aanvraag wordt direct afgewezen vanwege de ongewenstverklaring.
  • Een ongewenstverklaring kan worden beëindigd door 5 (of 10) jaar in het buitenland te verblijven. Heel soms lukt het de advocaat om bij de rechtbank opheffing van de ongewenstverklaring te krijgen zonder dat de betrokkene eerst naar het buitenland moet.
  • Hulp aan iemand die ongewenstverklaard is, wordt gezien als medeplichtigheid aan een misdrijf en is dus strafbaar.

Voor abonnees

Ongewenstverklaring derdelanders

wanneer?
opheffing
gevolgen

Ongewenstverklaring EU-burgers

aantallen
wanneer?

Ongewenstverklaring Turkse werknemers

wanneer?

Is hulp aan ongedocumenteerde migranten strafbaar?

Hulp geven aan mensen zonder verblijfsvergunning is NIET strafbaar. Ook hulp aan iemand met een inreisverbod, is niet strafbaar. Alleen als iemand ongewenstverklaard is, is hulp wel strafbaar.
WEL is strafbaar: Onderdak bieden aan iemand zonder verblijfsvergunning zonder het te melden aan de vreemdelingenpolitie. Verder kunnen problemen ontstaan met de belastingdienst (huur- en zorgtoeslag) en met de verhuurder (illegale inwoning).

Voor abonnees:

Strafbaarheid hulp aan ongedocumenteerde migranten

Is werk als ongedocumenteerde migrant strafbaar?

Als een migrant in Nederland wil werken, heeft hij een werkvergunning nodig.
Migranten met een verblijfsvergunning mogen meestal ook werken. Dat staat op het verblijfspasje. Bij sommige verblijfsvergunningen is het verboden te werken, of is werk alleen toegestaan met een tewerkstellingsvergunning (TWV).

Migranten die werken terwijl ze dat niet zouden mogen volgens hun verblijfsvergunning, zijn zelf niet strafbaar. Wel is de werkgever die hen heeft aangenomen strafbaar. De boete wordt gegeven aan elke werkgever in de keten. Als een werknemer bijvoorbeeld is ingehuurd door een onderaannemer, krijgt zowel de onderaannemer als de hoofdaannemer een boete. Boetes worden ook gegeven als de migrant vrijwilligerswerk doet.

Als een ongedocumenteerde migrant werkt, blijft de CAO van kracht. Niet-betaald loon kan opgeeist worden. Ook als een migrant opgepakt is en uitgezet dreigt te worden, kan niet-betaald loon nog opgeëist worden. Kijk voor de rechten als werknemer bij het onderdeel basisrechten.

Voor abonnees:

Boetes werkgever ongedocumenteerde migrant

Is wonen als ongedocumenteerde migrant strafbaar?

Huurrecht staat los van het al dan niet hebben van een verblijfsvergunning. Het is dus niet strafbaar om woonruimte te huren, of te verhuren, aan iemand die geen verblijfsvergunning heeft.